Een handelspost

In de middeleeuwen verplaatsten personen zich vooral te voet of per lastdier langs de oevers van de rivieren. Handel werd hoofdzakelijk per boot bedreven. Bij de uitmondingen van de veenriviertjes op de armen van de Rijn ontstonden handelsposten, later wat huizen, en soms een versterking in de vorm van een hoger gelegen ‘motte‘. De stap naar een nederzetting en later een stad was slechts een kwestie van tijd…

Een sluis in de Gouwemond

Na de ontginning van het Hollandveen daalde de bodem, zodat de bewoners veel hinder ondervonden van het water dat bij hoogwater op de Rijnarmen het achterland binnenstroomde. Daarom werden in de loop van de twaalfde en dertiende eeuw vrijwel alle veenriviertjes bij de monding afgedamd. De nederzettingen ontleenden uit die dammen vaak hun naam. Rotterdam ontstond uit de dam in de Rotte, Alblasserdam uit de dam in de Alblas.  Bijna net zo is het  met Gouda gegaan. De stad ontstond als handelsnederzetting aan de Gouwe, bij de monding van dit veenriviertje op de Hollandsche IJssel. Het verschil is, dat hier tegen de wateroverlast niet een dam werd opgeworpen, maar een sluis werd aangelegd. Gouda had dus niet Gouwedam kunnen heten, maar bijvoorbeeld wél Gouwesluis. Hoe het ook zij, vanuit deze situatie ontstond onze stad die al gauw een grote welvaart bereikte.

Water in soorten

De belangrijkste wateren in Gouda zijn dus de getijdenrivier de Hollandsche IJssel en de veenrivier de Gouwe, en dan met name de Binnengouwe, het deel van de Gouwe dat binnen de grenzen van de stad ligt. De belangrijkste gracht is de Haven, de gegraven benedenloop van de Gouwe. Binnen de stad lagen tientallen andere grachten en een nog groter aantal zijlen . Voorts werden buiten de oude stad verschillende weteringen gegraven, alle ter beheersing van het water in het achterland, dat steeg… en steeg…, door de inklinkende veenbodem…

Wilt u terug naar het hoofdmenu, klik dan hier…