De Goudse Sint-Janskerk is met ruim 123 meter de langste kerk van Nederland en heeft met een grondoppervlak van 4815 m² ook veruit het grootste oppervlak. De kerk is gebouwd in de tweede helft van de zestiende eeuw, nadat een brand in 1552 z’n voorganger vrijwel volledig had verwoest. Het gebouw vertegenwoordigt de stijl van de Brabantse gotiek, maar heeft veel renaissancistische kenmerken zoals de ronde bogen.

De Sint-Janskerk is een basiliek, wat wil zeggen een kruiskerk waarvan de middenbeuken van het schip en het koor, inclusief het dwarsschip (transept), boven de zijbeuken uitsteken en vensters hebben. Dergelijke middenbeuken worden ook wel lichtbeuken genoemd. Het schip is deels driebeukig (de voorkerk) en deels vijfbeukig, waarbij de buitenste beuken zijn uitgevoerd als zeer hoge en brede dwarskapellen. Het transept is éénbeukig en bevat in de sluitingen enorme ramen. Het koor is vijfzijdig gesloten en heeft een kooromgang die eveneens uit kapellen is samengesteld. Aan de zuidzijde zijn tegen de kooromgang aanbouwen gebouwd die, samen met de tientallen dakvlakken, bijdragen aan het schilderachtige uiterlijk van de Sint-Jan. De kerk heeft houten tongewelven. Aan de westzijde staat een toren met vier geledingen en een opvallend bescheiden bekroning. Hierin hangt het Hemony-carillon met 55 klokken.

Door de lichtinval vanaf de zijkanten, via de hoge ramen in de kapellen en het transept, en vanuit de lichtbeuk in het midden, heeft het interieur van de Sint-Janskerk een bijzondere helderheid en een meesterlijke ruimtelijke werking. Dit is de perfecte ambiance voor  de wereldberoemde ‘Goudse glazen’, glas-in-loodramen uit de periode 1555-1603, waarvan een deel is ontworpen door de gebroeders Crabeth. In de voorkerk, tegen de westtoren, staat het beroemde barokorgel, in 1732-1736 gebouwd door Jean François Moreau. Het kunstig bewerkte koorhek dateert van 1782, de preekstoel is van 1810 en het huidige bankenplan stamt uit 1853. In 1934 werd tegen het koor de Van der Vormkapel gebouwd, om hierin de zeven zogenaamde regulierenglazen uit het klooster van Stein onder te brengen. In dit klooster ontving Erasmus zijn priesteropleiding.

De Goudse Sint-Janskerk behoort tot de top 100 van de Nederlandse UNESCO-monumenten. De Guide Michelin noemt de kerk met de gebrandschilderde ramen als tweede bezoekwaardige kunstverzameling van ons land, direct na het Rijksmuseum.

Wilt u meer weten over de bouwgeschiedenis van de Sint-Jan? Lees dan verder…

Of wilt u meer weten over de Goudse Glazen? Lees dan hier…

Wilt u terug naar het hoofdmenu, klik dan hier…