De bemaling op windkracht, die zoveel betekenis had voor het drooghouden van onze regio, heeft inmiddels zijn tijd gehad. Vanaf de negentiende eeuw werden stoom-, diesel- en ten slotte elektrische gemalen toegepast. De windmolen verloor goeddeels zijn betekenis, raakte in verval en verdween langzamerhand, ook letterlijk, uit het beeld.

Gouda heeft inmiddels tientallen gemalen die het water in Gouda en omgeving voortdurend op peil houden. Het gaat om kleine gemalen die het peil in buurten en wijken beheersen. En het gaat om zeer grote gemalen die het water in grote delen van het land op peil houden. In dit hoofdstuk komen alleen de belangrijkste gemalen aan de orde. Het gaat om het Gemaal Stein, dat tot 1949 het peil in de polder Stein in stand hield, het Gemaal de Hooge Boezem achter Haastrecht dat een deel van de Krimpenerwaard droog hield, het Mr. P.A. Pijnacker Hordijkgemaal dat Rijnlands Boezem bemaalt, het Gemaal Abraham Kroes dat de Zuidplaspolder bemaalt, het Gemaal Oostpolder in Schieland dat het peil van de desbetreffende polder beheerst, en het Hanepraaigemaal dat zorg draagt voor het waterpeil in de stadsboezem.

Wilt u terug naar het hoofdmenu, klik dan hier…